ALTINBEŞİK MAĞARASI MİLLİ PARKI

ALTINBEŞİK MAĞARASI, ANTALYA / , FOTOĞRAF: ALİ ETHEM KESKİN

Adını bulunduğu Altınbeşik Tepesi’nden alan mağara kısmen aktif. Güz aylarında mağarada birçok gölet oluşuyor. Bahar aylarında ise debisi kuvvetli dereler akıyor. Aslında daha kuzeydeki düzlüklerden yeraltına inen suların toplandığı bir yeraltı nehri Altınbeşik Mağarası; Büyük Düden, Oruç Düdeni ve Feyzullah Düdeni’nden gelen suları Manavgat Çayı’na boşaltıyor.

Altınbeşik Mağarası’nın toplam uzunluğu 2 bin 500 metre; girişe göre en yüksek noktası ise 101 metre. Mağara üç seviyeden oluşuyor. Üst seviye aktivitesini tamamen yitirmiş durumda, tabanında dikkati çekici büyük kaya blokları ile sarkıt ve dikitler bulunuyor.

Orta seviye yağmurlu mevsimlerde sualtında kalıyor. Tabanı daha çok dere yatağı özelliğini taşıyor, yer yer kum ve çakıl depoları var ve oluşum hâlâ devam ediyor. Girişinden itibaren ilk 200 metre ise mağaranın alt seviyesini oluşturuyor.

Burası devamlı sualtında. Bu kesimin bitiminden 40 metrelik dik bir çıkış yer alıyor. Bu çıkış ve bitişik kısım mağaranın en güzel bölümleri: Duvarlar beyaz travertenlerle kaplı, zengin ve güzel damlataş oluşumları sergiliyor.

Altınbeşik Mağarası Milli Parkı sarp bir coğrafyada yer alıyor ve zengin bir bitki örtüsüyle çevrili. Maki örtüsünün yanı sıra sedir (Cedrus libani), ardıç (Juniperus sp.) ve kızılçam (Pinus brutia) alanda yayılış gösteren ağaç türleri.

ALADAĞLAR MİLLİ PARKI

DİREKTAŞ, ALADAĞLAR, KAYSERİ, NİĞDE, ADANA / , FOTOĞRAF: YILDIRIM GÜNGÖR

Kayseri, Niğde ve Adana il sınırları içinde kalan Aladağlar ve yakın çevresinin 54 bin 524 hektarlık bölümü, 1995 yılında milli park ilan edildi. Yüzey şekillerinin çeşitliliği, zengin bitki ve hayvan topluluğu, kayalardan fışkıran şelaleleriyle ilgi çekici ve doğaseverler için cazip merkezlerden biri.

Aladağlar Milli Parkı, 730 metreden 3 bin 756 metreye yaklaşık 3 bin metrelik yükselti farkına sahip. Bu özellik değişik yaşam ortamlarına yol açtığından alanda çok çeşitli bitki ve hayvan türü yaşıyor. Endemizm açısından önemli olan alanda 57 endemik bitki taksonu bulunuyor. Beşparmakotu (Potentilla aladaghensis)gibi 9 bitki türü tüm dünyada sadece Aladağlar’da görülüyor.

Aladağlar kuşlar açısından da büyük öneme sahip. Alanda kaya kartalı (Aquila chrysaetos), gökdoğan(Falco pregrinus), sakallı akbaba (Gypaetus barbatus), kızıl akbaba (Gyps fulvus), küçük kartal (Hieraatus pennatus) gibi yırtıcı kuş türleri bulunuyor. Ayrıca nesli küresel ölçekte tehlike altında olan küçük akbaba(Neophron percnopterus) alanda ürüyor. Akdeniz biyomuna endemik Eirenis barani sürüngen türü alanın sakinlerinden.

Nesli küresel ölçekte tehlike altında olan Barbatula seyhanensis isimli içsu balığı alanın önemli türleri arasında. Aladağlar çok sayıda kelebek türüne de ev sahipliği yapıyor.

Bu türler arasında nesli küresel ölçekte tehlike altında olan apollo (Parnassius apollo) ile ülkemize endemik Aladağ zıpzıpı (Pyrgus aladaghensis) da bulunuyor. 

AĞRI DAĞI MİLLİ PARKI

AĞRI DAĞI, IĞDIR/ , FOTOĞRAF: CÜNEYT OĞUZTÜZÜN

Ağrı Dağı ile yakın çevresini kapsayan 87 bin 380 hektarlık alan 2004 yılında milli park ilan edildi. Tarihte birçok efsaneye konu olan dağ, yaban hayat zenginliği ve kültürel değerleriyle de dikkat çekiyor. Ağrı Dağı Milli Parkı, Ağrı ve Küçük Ağrı dağlarını içine alıyor. Ağrı Dağı, 5 bin 137 metreyi bulan zirvesi ile Türkiye’nin en yüksek noktası ve doruğunda Türkiye’nin en büyük buzulunu barındırıyor. Doğubayazıt’a 5 kilometre uzaklıkta, dağın eteklerinde yer alan Buz Mağarası da parkın görülmesi gereken yerleri arasında.

Alanda çançiçeği (Campanula ledebouriana) gibi 21 endemik bitki türü bulunuyor; bunlardan üçü ise sadece Ağrı Dağı’na ait. Alan, kelebek türleri açısından da çok zengin; endemik Acem güzelesmerine(Erebia iranica dromulus) ev sahipliği yapıyor. Ayrıca nesli küresel ölçekte tehlike altında olan apollo(Parnassius apollo) da burada yaşıyor.

Alanda Türkiye’ye endemik Süphan kertenkelesi (Eremias suphani) de görülüyor. Kuş türleri açısından ilgi çekici olan alanda alpin bir tür olan urkekliğin (Tetragallus caspius) büyük bir popülasyonu bulunuyor. Ağrı Dağı Milli Parkı’nın bir diğer dikkat çekici kuş türü ise sakallı akbaba (Gypaetus barbatus).

Konaklama
Hotel Nuh 472-312 72 32
Hotel Sim-er 472-312 48 42
Hotel İsfahan 472-312 43 63
Hotel Golden Hill 472-312 87 17
Hotel Ararat 472-312 49 88

Önemli Telefonlar
Ağrı İl Çevre ve Orman Md. 472-216 21 11
Iğdır İl Çevre ve Orman Md. 476-227 64 13

SPİL DAĞI MİLLİ PARKI

SÜLÜKLÜ GÖL, SPİL DAĞI, MANİSA / , FOTOĞRAF: ULAŞ DİLEK

Manisa’nın hemen yanı başındaki Spil Dağı ve çevresindeki 6 bin 693 hektarlık alan 1968 yılında milli park ilan edildi. Gediz Ovası’nın 60 metrelik seviyesinden başlayan park alanının en yüksek noktası 1517 metre ile Karadağ.

Dağın dört tarafında derin vadiler içinde dere yatakları uzanıyor. Bu sular asırlar boyu vadileri eritip yararak yer yer dik duvarlı kanyonlar oluşturdu. Milli parkın doğusunda içi tamamen sülüklerle dolu Sülüklü Göl yer alıyor.

Zengin bir bitki varlığına sahip olan milli parkta hâkim ağaç türleri kızılçam (Pinus brutia), karaçam (Pinus nigra). Bunlara saçlı meşe (Quercus cerris) de katılıyor. Dere yataklarında ise çınarlar mevcut.